Bugüne kadar 19 ülkeden toplam 239 astronot ve kozmonot’un ziyaret ettiği ve 2000 yılının Kasım ayından bu yana hiç boş kalmayan Uluslararası Uzay İstasyonu...

Uluslararası Uzay İstasyonunda Yaşam Zor mu? 

Uzay istasyonunda yaşam zor mu hepimizin merak ettiği bir konu... Orada görev yapan astronot ve kozmonotlar  ("Yıldız gezgini" anlamına gelen astronot ünvanı; ABD, bazı Avrupa ülkeleri, Hindistan ve Japonya vatandaşı olarak uzaya gönderilen kişilere verilirken, "evren gezgini" anlamına gelen kozmonot ünvanı; Rusya, Bulgaristan, Ukrayna ve Romanya gibi ülkelerin vatandaşı olup uzaya giden kişilere verilir) Uluslararası Uzay İstasyonu içerisinde saatte 28.000 km hızla Dünya’nın etrafında "dolanırlar". Bu hız güvertedeki astronot ve kozmonotların 24 saat içerisinde 16 defa gün doğumu ve gün batımı gördükleri anlamına gelmektedir. (Uzay Kampı Türkiyeden amatör telsiz bağlantısıyla uzay istasyonuna bağlanıp oradaki astronotlarla konuştuğumuzu biliyor musunuz? Ne konuştuğumuzu merak ediyorsanız tıklayın)

Dünya’dan Rus yapımı Soyuz roketiyle fırlatılan Uluslararası Uzay İstasyonu mürettebatı, istasyona yaklaşık 6 saat sonra varır. Uzay İstasyonu’nun iç hacmi yaklaşık olarak 6 yatak odalı bir evden daha büyüktür. Tamamına bakacak olursak da Uluslararası Uzay İstasyonu yaklaşık olarak 108 metre uzunluğundadır ve neredeyse bir futbol sahası büyüklüğündedir. Acil durumlar da göz önünde bulundurulduğunda aynı anda 6 uzay aracı, Uluslararası Uzay İstasyonu’na kenetlenebilir. Uluslararası Uzay istasyonu'nda en uzun süre kalma rekoru Astronot Peggy Whitson'a aittir.  2017 yılının Eylül ayında uzay istasyonuna giden Whitson tam olarak 665 gün istasyonun düşük yer çekimi ortamında yaşamıştır. 

Düşük yer çekimi ne demek?

Genelde uzay istasyonunda, Dünya’daki gibi bir çekim kuvvetinin olmadığı düşünülür fakat sanılanın aksine bu düşünce yanlıştır. Uzaydaki her gök cisminin kendine özgü bir kütle çekim kuvveti bulunur. Örneğin uydumuz Ay, Dünya’nın 1/6'sı kadar kütle çekimine sahiptir. Dünya’nın yörüngesinde dolanan Uluslararası Uzay İstasyonu, yerden yaklaşık 400 km uzakta olmasına rağmen Dünya’nın çekim etkisinin %90’ına maruz kalır. Fakat uzay istasyonu, bu yer çekiminden küçük bir hız hilesi ile kurtulur. Belki duyduğunuz veya gelecekte duyacağınız "bileşke kuvvet" terimi sayesinde uzay istasyonu her zaman "düşüş halinde"dir fakat hiçbir zaman Dünya atmosferinden içeri girmez. Uzay istasyonundaki astronotlar Uluslararası Uzay İstasyonu’nun izlediği yörüngede, tıpkı "sürekli düşen asansördeymiş" gibi kendilerini ağırlıksız hissederler. Her ne kadar eğlenceli görünse de ağırlıksız ortam, astronotlar için tehlikelidir. Çünkü ağırlıksız ortamda bulunmanız kaslarınızın neredeyse hiç çalışmamasına neden olur. 100 kilogram olan bir nesneyi serçe parmağınızla bile arkadaşınıza gönderebileceğinizi düşünün! Ağırlıksız uzay ortamı kaslarınızın erimesine ve kemiklerinizin kalsiyum kaybetmesine yol açar. İşte bu yüzden astronotlar günde en az iki saat spor yapmak zorundadırlar. Yerçekimsiz ortamla ilgili hazırladığımız yazıda daha fazla bilgi bulabilirsiniz.

Astronotlar uzayda ne yerler?

Birçok astronot, uzay yemeklerinin lezzet açısından Dünya'dakinden çok da farklı olmadığını belirtiyor. Fakat fiziksel görünüşleri ve paketlemeleri birazcık Dünya'dakinden farklı. Öncelikle hem daha fazla alan kazanmak hem de bozulmayı engellemek için yiyecekler vakumlanarak paketlenirler. Vakumlanan paketlerin içerisinde hava kalmadığından hem bozulma engellenir hem de çok daha fazla yiyecek tek seferde Uzay İstasyonu'na gönderilebilir. Sıvı içeren yiyeceklerde ise vakumlamanın yanı sıra dehidrasyon işlemi  (yani kurutma işlemi) de uygulanır. Bu sayede yiyecek paketleri daha hafif olur. Bu yiyecekler uzay istasyonuna geldiğinde içerisine bir pipet yardımıyla önce sıcak su eklenir, güzelce karıştırılır sonrasında ise paket kesilerek afiyetle yenir. Peki ya su? Astronotlara görev süreleri boyunca yetecek kadar su ve hava uzay araçlarıyla istasyona taşınabilir fakat istasyonda yeteri kadar saklama alanı bulunmadığı için bu uygulanabilir bir çözüm değildir. Uzay istasyonu mühendislerinin geliştirdiği harika çözümler sayesinde su %80 oranında, hava ise %40 oranında geri dönüştürülebilir. 

Aşağıdaki linklerden bu yazıyı paylaşabilir, arkadaşlarınızı da eğitim videolarımızla ilgili olarak bilgilendirerek bu harika bilgilerin daha çok kişiye ulaşmasını sağlayabilirsiniz!  

Çocuklar İçin Benzersiz Yaz Kampları!

Çocuklar İçin Benzersiz Yaz Kampları!

2025 Çocuklar İçin Yaz Kamplarına Kayıtlar Başladı! Türkiye'nin Eşsiz Eğitim Merkezinde 7-15 Yaş Grubu İçin Yaz Kampı Eğlencesi ve Eğitim Bir Arada!

03.10.2024
Yapay Zeka ve Uzay Keşfi

Yapay Zeka ve Uzay Keşfi

Yapay zeka, son yıllarda hızla gelişen ve pek çok sektörde derin etkiler yaratan bir teknolojidir. İnsan hayatına etkileri açısından bakıldığında, yapay zeka birçok açıdan olumlu katkılar sunmaktadır. Yapay zeka sayesinde üretilen otomasyon sistemleri ve akıllı cihazlar, insanların günlük yaşamlarını daha kolay ve konforlu hale getirmektedir.

04.04.2024
Türkiye’nin Uzaydaki Yeri: Geçmiş, Günümüz ve Gelecek

Türkiye’nin Uzaydaki Yeri: Geçmiş, Günümüz ve Gelecek

Gökyüzü, insanlık tarihinde daima bir gizem kaynağıydı. Anadolu toprakları, binlerce yıl boyunca bu gizemi gözlemleyerek, yıldızların altında birçok medeniyeti ağırladı. Günümüzde ise Türkiye, bu gizemli uzay yolculuğunda yeni bir döneme imza attı.

12.03.2024
Kış Gün Dönümü: “En Karanlık Gün”

Kış Gün Dönümü: “En Karanlık Gün”

Yılın en kısa günü ve “astronomik kışın” ilk günü olma özelliği taşıyan kış gün dönümünün zamanı geldi!

21.12.2023
Güneş Sisteminde Bir Tatile Ne Dersiniz?

Güneş Sisteminde Bir Tatile Ne Dersiniz?

Merhaba, geleceğin uzay kaşifleri! Güneş sistemi boyunca müthiş gerçekler ve harika karşılaştırmalarla canlanan gezegenlerle dolu, bu dünya dışı yolculuğa hazır olun.

18.07.2023
UZAY HAFTASINA ÖZEL %30 İNDİRİM!
Üste Çık