Gelecekteki evimiz olmaya aday, gökyüzünün kızıl ve ıssız gezegeni Mars ve Mars’ta yaşam mı merak ediyor musunuz?

Bu kısma geçmeden önce sizlerle Mars Gezegeni üzerine biraz konuşalım.

Güneş sistemindeki 4. Gezegen olan Mars aynı zamanda Merkür gezegeninden sonra en küçük 2. Gezegendir. Roma savaş tanrısının ismini taşıyan ve aynı zamanda kızıl gezegen olarak bilinen bu gezegen en çok keşif yapılmış gezegenlerden biridir.

Mars’ı bu kadar ilgi çekici kılan ve orada bir yaşam kurma isteği uyandıran yanlarından biri, bir mars gününün yaklaşık bir dünya gününe eşit olmasıdır. 1 Mars günü 24 saat 39 dakika ve 35 saniyedir. Buna karşılık olarak bir mars yılı 687 Dünya gününe eşittir ve bu rakam 1 dünya yılının neredeyse 2 katıdır. Aynı zamanda Dünya’da mevsimlerin oluşumunu sağlayan ve yaklaşık 23,5 derece olan eksen eğikliği, Mars’ta da mevcuttur. Yaklaşık 25 derece olan bu eksen eğikliği sayesinde Mars yüzeyinde soğuk ve sıcak sezonlar yani mevsimler oluşur.

Bazen renginden dolayı sıcak sanılsada aslında Mars çok soğuk bir gezegendir ve Mars’taki ortalama sıcaklık -60 C derecedir.  Bunun sebeplerinden biri tabiki Mars’ın Güneş’e olan uzaklığıdır. Fakat en önemli sebebi Mars’ın Dünya’nınkinden 100 kat daha ince bir atmosfer yapısına sahip olmasıdır. Bu atmosfer yaklaşık %95 oranında karbon dioksit içerir. Dünya’da yaklaşık %21 olan oksijen oranıysa Mars atmosferinde yalnızca binde 16 oranında bulunmaktadır.

Tüm bu olumsuz yaşam koşullarına rağmen bir çok uzay temalı filmde gördüğümüz çok gezegenli yaşam belki Mars sayesinde çok yakında gerçek olacak. Peki ne yapmalıyız? Uzay gemimize atlayıp hemen Mars’a mı gitmeliyiz?

Tabiki hayır. İnsan yaşamını çok zorlayacak bu koşullarda oraya astronotlar veya kozmonotlar göndermek, onların orada deneyler yapmasını ve bize bir yaşam kurmasını beklemek neredeyse imkansızdır. Peki bu gerekli deneyleri kim yapacak? Kim oksijen veya suyun varlığını arayacak? Kim sıcaklığın optimal seviyelerde olduğu alanları araştıracak?

Tabiki robotlar!

1970’li yıllardan itibaren bize ilk resimleri gönderen uydular ve yüzeye başarıyla indirilen yüzey araçları bizler adına keşif yapan birinci nesil kaşif robotlardı. Bu keşif robotlarıyla ilk aşamalarda alınan görüntüler ilerleyen dönemlerde yapılacak keşiflere ilham oldu ve ardından birçok farklı keşif aracı gönderildi. Şimdi sizlerle son dönemin hareketli keşif araçlarını birlikte tanıyalım!

İlk aracımız Pathfinder göreviyle kızıl gezegene gönderilen ve 1997 yılının temmuz ayında inişini gerçekleştiren Sojourner!

Sojourner NASA tarafından Mars yüzeyine gönderilen ve başarılı bir iniş yapabilen ilk tekerlekli araçtır. Çok küçük ve yavaş bir araç olmasına rağmen üzerinde taşıdığı iki bilimsel kit ile iletişimin kesildiği 27 Eylül 1997 tarihine kadar bizler adına birçok araştırmalar yapmış ve aldığı sonuçları bilim dünyasıyla paylaşmıştır.

Şimdi ise Mars Keşif Yüzey Araçları isimli görevle gönderilen, Spirit ve Opportunity isimli 2 kardeşe bir göz atalım:

Görevin alfa yani birinci segmenti olan Spirit yüzey aracı 4 Ocak 2004 tarihinde başarılı bir inişin ardından hemen çalışmaya koyuldu. 6 yıl boyunca birçok keşif yapan Spirit, çalıştığı yıllar boyunca yaklaşık 8 kilometre yol katetti. Bu gezi sırasında tekerleklerinin kuma saplanması sonucu olduğu yerde sıkışıp kalan Spirit ile 22 Mart 2010 yılında kurulan bağlantıdan sonra bir daha haber alınamadı.

Görevin ikinci segmenti olan Opportunity, kardeşinden 21 gün sonra 25 Ocak 2004 tarihinde Mars yüzeyine inişini gerçekleştirmiştir. Görev süresini öyle bir aşmıştır ki Mars yüzeyinde yol alınan en uzun mesafe rekoruna sahiptir. 2018 yılında Mars’ta oluşan küresel kum fırtınası güneş panellerini örtene dek tam 45 kilometrelik yol kateden opportunity, pillerini yeniden şarj edemediği için Dünya ile yeniden iletişim kuramamıştır.

Geçmişten bu güne gönderilmiş en gelişmiş yüzey aracı olan Curiosity, 6 Ağustos 2012 yılında Gale kraterine iniş yapmıştır. Üstünde birçok farklı deney aracı bulunan ve yaklaşık bir araba büyüklüğünde olan Curiosity, minik bir mobil laboratuvar gibidir. Şu ana kadar geçen 2809 Dünya gününde yaklaşık 22 kilometrelik yol kat eden Curiosity, hala aktif olarak çalışmakta ve bizler için Mars yüzeyinde araştırmalar yapmaktadır.

Son olarak içinde bulunduğumuz yılın Temmuz ayında fırlatılması planlanan Mars 2020 yada yeni adıyla Perseverance, görünüş olarak ne kadar Curiosity’e benzese de içeriğinde birçok yenilikler barındırarak Mars’a hazırlanmaktadır.  Bu yeniliklerden en büyüğü ise aracın gideceği yolu kendisinin belirlemesi için yüzey haritalaması yapma yeteneğine sahip olan bir Mars helikopteridir. Mars helikopterinin önemini söyle anlatalım,

Geçmişteki tüm mars araçları, Dünya’dan gönderilen komutlar ile hareket ettiriliyordu. Bu durum hem vakit kaybına neden oluyor, hemde keşfi yavaşlatıyordu. Şimdi bu helikopter sayesinde yüzey aracı kendi yönünü kendisi bulabilecek ve kısa süre içerisinde birçok alanı görüntüleyebilecektir.

İşte tüm bu araçlar, gelecekte Mars’ı evimiz yapmak için çalışmalarını sürdürüyorlar. Onlardan çok şey öğrendik ve öğrenmeye devam ediyoruz. İnsanlık olarak bu öğrendiklerimizle kendimizi yeni evimize hazırlıyor ve çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Belkide gelecekte, o uzay filmlerinde olduğu gibi çok gezegenli bir yaşam bizleri bekliyor olacak!

Bu ve buna benzer konuların devamına ulaşmak için youtube kanalımıza abone olmayı ve instagram twitter ve facebook gibi sosyal medya hesaplarımızdan bizleri takip etmeyi unutmayınız.

Bu yazıyı beğendiyseniz, aşağıda göreceğiniz sosyal medya ikonları üzerinden paylaşarak daha fazla kişinin uzay hakkında bilgi sahibi olmasını sağlayabilirsiniz.