Array ( [0] => stdClass Object ( [id] => 854 [parent] => 23 [order] => 0 [lang_id] => 7d0ab23532f5de319ee27b05f2f5d4a5 [title] => Türkiye'nin İnsanlı İlk Uzay Projesi [subtitle] => 24.05.2022 [header_img] => 0 [list_img] => upload/media/lk-uzay-projesi1.jpg [summary] => Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yılı olan 2023’te uzayda bir Türk olacak. [content] =>

Türk uzay yolcusu Uluslararası Uzay İstasyonu’na bilimsel araştırmalar için gönderilecek. Seçilecek 2 adaydan biri 10 gün süreyle istasyonda kalacak.

GÖREVİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ

Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu, Milli Uzay Programı kapsamında belirlenen 10 hedeften biridir. Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılında bir Türk vatandaşı, gerekli eğitimleri aldıktan sonra Uluslararası Uzay İstasyonuna gönderilecektir. Bu misyon kapsamında Türkiye’nin insanlı ilk uzay görevi gerçekleştirilecek ve bilim insanlarımıza Uluslararası Uzay İstasyonu şartlarında deney yapma imkanı sağlanacaktır.

Bu görevi gerçekleştirmek için Türk vatandaşları tarafından yapılan başvurular arasından 2 (iki) aday belirlenecektir. Seçilen adaylar TUA veya TÜBİTAK bünyesinde istihdam edilecek ve 10 (on) yıl mecburi hizmet yükümlülüğü olacaktır. Astronot eğitimlerini başarıyla tamamlayan adaylardan biri yaklaşık 10 gün sürecek uzay görevini gerçekleştirmek üzere Uluslararası Uzay İstasyonuna gönderilecektir.

Türk uzay yolcusu için başvuru koşulları;

* 45 yaşından küçük olmak,

* Kamu haklarından yasaklanmamış bulunmak,

* Yükseköğretim Kurumlarının en az 4 yıllık lisans eğitimi veren Mühendislik, Tıp, Fen Bilimleri ve/veya Temel Bilimler alanlarındaki Eğitim fakültelerinden birini bitirmiş olmak,

* 149.5-190.5 santimetre boy ve 43-110 kilogram ağırlığa sahip olmak,

* Belirlenen sağlık kriterlerine uyum sağlamak

Başvurular, uzaya.gov.tr adresi üzerinden 23 Haziran 2022 saat 20.23’e kadar alınacak. İlk başvuru aşamasını geçen adaylardan ek bilgi, belge, doğrulama gibi talepler istenilecek.
Adaylar, test, tetkik ve muayeneden geçirilecek, İngilizce dil yetenekleri için mülakata alınacak. Tüm bu süreçlerin sonunda aday sayısı 2’ye düşürülecek. Bu iki adaydan biri Uluslararası Uzay İstasyonu’na çıkacak ilk Türk olacak!

Başvuru; https://uzayabasvuru.tubitak.gov.tr/

[description] => Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yılı olan 2023’te uzayda bir Türk olacak. [keywords] => Türkiye'nin İnsanlı İlk Uzay Projesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılı, Türkiye’nin insanlı ilk uzay görevi, Türk uzay yolcusu, Uluslararası Uzay İstasyonu, Uzaya çıkan ilk Türk olacak, Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu, Milli Uzay Programı, TUA, TÜBİTAK [extra] => [{"key":"","value":""}] [created_date] => 2022-05-24 09:04:03 [updated_date] => 2022-05-24 11:23:17 [lang] => tr [active] => 1 [search] => 1 [facebook_piksel] => ) [1] => stdClass Object ( [id] => 737 [parent] => 23 [order] => 1 [lang_id] => f3f277e9397ed01b55cab0d48d2d1eb0 [title] => 2022 Çocuklar İçin Benzersiz Yaz Kampları [subtitle] => 17.05.2022 [header_img] => 0 [list_img] => upload/media/instagram-yaz-kamplari-2022.jpg [summary] => 2022 Çocuklar İçin Yaz Kamplarına Son Kayıtlar! 7-15 Yaş Grubu İçin Yaz Kampı Eğlencesi ve Benzersiz Eğitim Bir Arada! [content] =>

2022 ÇOCUKLAR İÇİN BENZERSİZ YAZ KAMPLARI

Türkiye'nin #1 numaralı uzay bilimleri ve teknolojileri eğitim merkezi Uzay Kampı Türkiyenin çocuklara özel yaz kampı programlarının kayıtları başladı! ABD'de bulunan kampla birlikte dünyada sadece iki ülkede bulunan, Türkiye'nin benzersiz "uzay bilimleri ve teknolojileri" eğitim merkezi Uzay Kampı Türkiyede her yıl olduğu gibi bu yıl da eğlence ve eğitim bir arada olacak! Sınırlı sayıda kontenjanla sunulan, 7 yaş ve üzeri katılımcılara açık yaz kampı programlarımızı kaçırmayın!

Yaz Kamplarımıza geri sayım başladı! 20 yılı aşkın uluslararası yaz kampları düzenleme tecrübemizle bu yıl da eşsiz programlar hazırladık. 19 Haziran'da başlayıp 27 Ağustos'a kadar devam edecek çocuklar için yaz kampı programları; çocukların öğrenme, aktif olma ve yeni arkadaşlar edinme konusunda kendilerini geliştirecekleri eğlenceli bir ortamda ve uygulamalı eğitimlerle sunulacak.


Fiziksel ve zihinsel becerilere odaklanan eğlenceli aktiviteler ve "Sıfır Yerçekimi Duvarı", "Uzay İstasyonu ve Discovery Uzay Mekiği Entegrasyonuyla Sanal Uzay Uçuşu", "Nesil Mars İnteraktif Sergi Alanı" gibi benzersiz eğitim araçlarıyla sunulan yaz kampı programları, zaman yönetimi, takım çalışması, sorumluluk alma becerilerinin gelişimini sağlayacak, hayatları boyu unutulmayacak bir eğitim tecrübesi yaşatıyor.

Uzay Kampı Türkiye'nin 7-15 yaş aralığındaki çocuklar için düzenlediği yaz kampları; katılımcılarına okulda öğrendikleri fen ve teknoloji derslerini farklı bakış açılarıyla pekiştirme imkanı sunarken aynı zamanda analitik düşünme ve özgüven kazanımı gibi yetkinlikleri de kazandırıyor. 

Uygulamalı bilimsel etkinlikler ve eğlenceyle dolu 2022 yaz kampı programlarımız:

2022 Konaklamalı Yaz Kampı Programları

• Galaktik Yaz Kampı (6 Gün / 9-15 Yaş)
• Yıldızlar ve Gezegenler Macerası (2 Gün / 9-15 Yaş)
• Aile-Çocuk Uzay Kampı (2 Gün / 7-10 Yaş 1 Çocuk+ 1 Yetişkin)

2022 Günlük Gezi Programları

• 7-15 Yaş Grubu 1 Çocuk ve 1 Yetişkine Özel Simülatörlü Aile Turu
• 5-6 Yaş Grubu Çocuklara Özel Minikler Uzayda Aile Turu 
• 9-12 Yaş Grubu Çocuklar ve Yetişkinler İçin Astro-Tur

2022 Çocuklar için Yaz Kampları Programları Eğlence ve Eğitimin Bir Arada Olduğu Etkinliklerle Dolu! 

2022 çocuk yaz kampları, katılımcıların Uzay Kampı Türkiyenin dinamik ve eğlenceli eğitimleriyle keyifli anılar biriktirirken hayat boyu unutamayacakları bir deneyim sunacak.

Türkçe ve İngilizce dillerinde uygulanan Yaz Gençlik Kamplarına katılan gençler;

• Çevrelerine ve teknolojiye karşı farkındalıklarını geliştirirler.
• Uluslararası yaz kampı programlarında kendilerini yabancı dilde ifade etme becerilerini geliştirirler.
• Astronot simülatörlerini kullanarak uzay teknolojilerini yakından tanırlar; matematik ve fen bilimleriyle olan ilişkilerini öğrenirler. 

Uluslararası Dostluklar Bu Kampta Kuruluyor: “Galaktik Yaz Kampı”yla Benzersiz Bir Eğitim Macerası Yaşayın!

Açık alan oyun parkı "Astronot Macera Parkurunda" sosyalleşme ve takım çalışması etkinlikleri

2022 yaz kampı programları kapsamında düzenlenecek en uzun süreli (6 gün) yaz kampı programı Galaktik Yaz Kampı; çocukların astronot simülatörleriyle uygulamalı eğitim alıp, dijital gezegenevinde astronomi dersleri ve sanal uzay uçuşu gibi etkinliklerle uzay bilimlerini öğrenirlerken, aynı zamanda özel sunumlar gecesi, takım oyunları, barbekü partisi gibi eğlenceli etkinliklerle eşsiz bir hafta yaşayacakları yaz gençlik kampıdır. Galaktik Yaz Kampı 9-15 yaş grubundan çocuklar için ve sadece haziran, temmuz ve ağustosta uygulanacak. İngilizce ve Türkçe seçenekli uluslararası yaz kampı bu yıl da en gözde yaz kampı programı olacak. 2022 yaz kampı programlarına; Bulgaristan, Polonya, Romanya ve Litvanya'dan öğrencilerin katılması bekleniyor.

*Türkiye’de ikamet eden öğrencilere 31 Mayıs 2022 tarihine kadar kayıt ve ödeme işlemlerini tamamlamış olmaları koşuluyla 10% indirim uygulanır.

Daha fazla bilgi ve kayıt için tıklayın: Galaktik Yaz Kampı

“Aile-Çocuk” Uzay Kampı Programında Çocuğunuzla Birlikte Unutulmaz Bir Hafta Sonu

Çocuğunuzla birlikte  farklı bir deneyim mi yaşamak istiyorsunuz? O zaman “Aile-Çocuk Uzay Kampı” programımız tam size göre! 

Konaklamalı aile kamplarımızda, ailelerin çocuklarıyla birlikte keyifli zaman geçirebilmeleri ve çocukların da ebeveynleriyle olan iletişimlerini geliştirip, özgüven kazanmalarını hedefliyoruz. Anne- babalar; uzay istasyonu ve uzay mekiğiyle uçuş görevi, simülatör kullanımı gibi takım çalışması gerektiren etkinliklerde çocuklarıyla birlikte yer alacaklar. 7-10 yaş aralığında bir çocuğun bir ebeveyniyle (veya 18 yaşından büyük bir refakatçiyle) birlikte katıldığı 2 günlük konaklamalı Aile-Çocuk Uzay Kampı programı 22-24 Temmuz ve 12-14 Ağustos tarihlerinde uygulanacak.

Daha fazla bilgi ve kayıt için tıklayın: Aile-Çocuk Uzay Kampı

Okul Gruplarının Gözdesi: "Yıldızlar ve Gezegenler Macerası" 

Vücudunuzun geri kalanı birden fazla eksende dönerken, ağırlık merkezinizi tek bir yerde tutan çok eksenli simülatör... Göründüğünden daha eğlenceli olduğuna emin olabilirsiniz! 

Yaz kampı seçeneklerinden bir diğeri olan Yıldızlar ve Gezegenler Macerası, uzay bilimleri ve teknolojileri alanında bilinçlendirmeyi hedefleyen iki gün süreli programdır. Yıl boyunca grup katılımlarına da açık olan; Türkiye'nin dört bir yanından katılan okul gruplarının gözdesi Yıldızlar ve Gezegenler Macerası, 2022 çocuklar için yaz kampı programları kapsamında bireysel katılımcılar için de sunulacak. Katılımcılar; Mars'ı sanal olarak keşfedecekler, NASA tasarımlı astronot simülatörlerini deneyimleyerek Discovery Uzay Mekiği simülatörü ve Uzay İstasyonu entegrasyonuyla yapılan sanal uzay uçuşu görevinde unutulmaz bir uzay serüveni yaşayacaklar. 

Daha fazla bilgi ve kayıt için tıklayın: Yıldızlar ve Gezegenler Macerası

Simülatörlü Aile Turu: Çocuğunuzla birlikte VR Deneyimi Yaşayın

 İzmir'e kısa süreli gelmeyi planlıyorsanız veya sınırlı zamanınız varsa; çocukla birlikte katılabileceğiniz bilim gezilerimizi mutlaka inceleyin..!

İzmir'de kısa süreliğine bulunuyorsanız veya sınırlı zamanınız varsa ve "çocukla İzmir'de yapılabilecek aktivite" arıyorsanız günlük bilim gezilerimizi mutlaka denemelisiniz. Yıl boyunca belirli dönemlerde düzenlenen programlarımız  2022 yaz döneminde de uygulanacak.

7-15 yaş arasındaki öğrencilerin 1 yetişkinle birlikte katılabildiği, Simülatörlü Aile Turunda; Uzay Kampı Türkiyenin en çok ilgi çeken simülatörlerinden sanal gerçeklik simülatörüyle sanal gerçeklik deneyimi yaşamanın keyfine varacak, Nesil Mars İnteraktif Sergi Alanında Mars’ta kurulması planlanan yaşam alanları hakkında detaylı bilgileri öğreneceksiniz! Programda; topraksız tarım, dijital yıldızevinde astronomi, roketlerin temel çalışma prensipleri, eğlenceli bilimsel deneyler ve simülatör gösterisi gibi etkinlikler de bulunuyor.

Daha fazla bilgi ve kayıt için tıklayın: Simülatörlü Aile Turu

Minikler Uzayda Aile Turu: 5-6 Yaş Grubuna Özel!

Ebeveynlerin ve okul öncesi çağdaki çocukların birlikte katılabildikleri günlük gezi programıdır. 5-6 grubundan bir çocuk ve ebeveyninin (veya 18 yaşından büyük bir refakatçinin) birlikte katıldığı Minikler Uzayda- Aile Turu programı; çocukların bilişsel, zihinsel ve motor gelişimlerini destekleyecek özel etkinlikleri içeriyor.

Meraklı ve öğrenmeye istekli çocukların eşsiz bir öğrenme ortamında ebeveynleriyle olan etkileşimlerinin ve fen bilimlerine karşı farkındalıklarının artırılması, uzay teknolojileri hakkında bilgilendirilmeleri hedeflenmektedir.

Daha fazla bilgi ve kayıt için tıklayın: Minikler Uzayda Aile Turu

Günlük Gezi Programı: Astro-Tur

Astronomi ağırlıklı günlük gezi programı Astro-Tur'a, uzay ve astronomi meraklısı yetişkinler de bireysel olarak katılabiliyor. 

9-12 yaş arasındaki çocukların bir yetişkinle birlikte, 13 yaş ve üzerindeki katılımcıların tek başlarına katılabildiği astronomi ağırlıklı Astro-Tur programında; NASA tasarımlı astronot simülatörlerinin çalışma prensipleri anlatılıp simülatör gösterisi yapılmaktadır. Program katılımcıları; sihirli kürede güneş sistemi eğitimi, gök atlası yapım atölyesi ve teleskopla gökyüzü gözlemi gibi etkinliklerle uzaya dair sorularına cevap bulacaklar.

Daha fazla bilgi ve kayıt için tıklayın: Astro-Tur

2022 Yaz Kamplarında Görüşmek Üzere!

[description] => 2022 Çocuklar İçin Yaz Kampları. Türkiye'nin Benzersiz Eğitim Merkezinde Eğlence ve Eğitim Bir Arada! [keywords] => Çocuklar için Yaz Kampları, Yaz Kampı Programları, 2022 Yaz Kampı Programları, 2022 çocuklar için yaz kampı, Gençlik Kampları, yaz kampı, yaz gençlik kampı, aile kampları, Aile-Çocuk Kampı, günlük aile turları, Yaz kampı seçenekleri, günlük gezi programı, yetişkinler için astronomi, okul öncesi çağdaki çocuklar için turlar, günlük aile turları, çocukla İzmir'de yapılabilecek aktivite [extra] => [{"key":"","value":""}] [created_date] => 2020-07-02 08:36:17 [updated_date] => 2022-05-23 09:02:26 [lang] => tr [active] => 1 [search] => 1 [facebook_piksel] => ) [2] => stdClass Object ( [id] => 848 [parent] => 23 [order] => 2 [lang_id] => 2b8fc9d46f1933ba20766ec8b393fbab [title] => AX-1 Görevi Neden Önemli [subtitle] => 09.05.2022 [header_img] => 0 [list_img] => upload/media/ax1-blog-1.png [summary] => Teknolojinin gelişmesi ve ona paralel olarak uzay çalışmalarının da hız kazanmasıyla bir ilk daha yaşandı. NASA, ESA, ROSCOSMOS gibi bir kamusal uzay ajansına bağlı olmayan Axiom Space şirketi, dört astronotuyla Uluslararası Uzay İstasyonuna gerçekleştirdiği uçuş görevi AX-1'i başarıyla tamamladı. [content] =>

AX-1 Görevi Neden Önemli

Görev Alan Astronotlar Kimlerdir?

Eski bir NASA astronotu olan Görev Komutanı Michael López-Alegría aynı zamanda Axiom Space şirketinin başkan yardımcısı olarak görev yapmaktadır (Bu astronotla ilgili ilginç bir detayı da yazımızın sonunda paylaştık). Pilot olarak görevde yer alan Larry Connor ise hem bir girişimci hem de Ohio’lu bir aktivisttir. Bu görevde Connor, aynı yıl içinde hem okyanusa dalmış, hemen ardından ise Uzay İstasyonuna gitti. Uçuş Uzmanlarından biri olan Eytan Stibbe İsrail hava kuvvetlerinde pilotluk deneyimine sahiptir. Uzaya gidiş maliyetleri İsrail Uzay Ajansı tarafından karşılanan Stibbe, uzaya giden ikinci, Uluslararası Uzay İstasyonunu ziyaret eden ilk İsrailli astronot olarak tarihe geçmiştir. Diğer bir Uçuş Uzmanı olan Mark Pathy ise, MAVRIK isimli yatırım ve finans şirketinin CEO’su olarak görev yapmaktadır.

AX-1 Görevinin Amacı

AX-1 görevinin temel amacı, özel bir şirketin, fırlatma için yine farklı bir özel şirket olan SpaceX’in imkanlarını kullanarak uzay istasyonunda bir görev gerçekleştirmesi. Görev sırasında yapılan bazı özel deneyler ile uzay istasyonundaki çalışmalar da devam ettirilmiş oldu. Bu görevin amacı bizi aslında çok farklı bir yere götürüyor.

AX-1 Görevi Neden Önemli?

Görev  dört astronotun uzaya gitmesinden ibaretmiş gibi görünse de aslında Uluslararası Uzay İstasyonunda yeni bir çağın başladığını gösteriyor. Bu durumda şirketler kendi astronotlarını NASA veya ROSCOSMOS gibi ajansların gözetimi altında yetiştirebilecek ve gerekli ücret ödendikten sonra Uluslararası Uzay İstasyonu, tüm insanlar için bir deney merkezi haline gelecek. Tüm bunlar ülke, katkı ve üyelik gerektirmeksizin yapılabilecek. Örneğin Türkiye’den bir şirket, gerekli yatırımı sağladıktan sonra üye uzay ajanslarının da yardımıyla astronotlarını yetiştirebilir ve Uluslararası Uzay İstasyonuna gönderebilir. Ayrıca yalnızca uzayda yapılabilen deneyler için birinci elden sonuçlar elde edebilir.

Uzaya Gitmek için Verilen Eğitim Nasıldır?

AX-1 görevinde yer alan astronotlar fırlatmadan önce güvenlik, sağlık, uzay istasyonu sistemleri ve fırlatma süreçleri için 10 ay boyunca 700 ile 1000 saat arasında bir eğitim sürecine tabi tutuldular. Hatta NASA bu süreçlerdeki eğitimlerini AX-1 görevi için yeniden güncelleyerek eğitim standartlarını bile yükseltti. Uzay hem çok güzel hem de çok riskli bir ortam olduğundan uzay istasyonunda geçecek 1 dakika dahi astronotların bu eğitimleri almalarını gerektiriyor.

[description] => Teknolojinin ve uzay çalışmalarının hız kazanmasıyla geçtiğimiz günlerde bir ilk daha yaşandı. NASA, ESA, ROSCOSMOS gibi bir kamusal uzay ajansına bağlı olmayan Axiom Space isimli şirket, 4 astronotuyla Uluslararası Uzay İstasyonuna AX-1 isimli ilk görevini başarıyla tamamladı. [keywords] => AX-1 Görevi Neden Önemli, uzay istasyonundaki çalışmalar, AX-1 görevinde yer alan astronotlar, uzay yolculuğu hakkında, uzay istasyonundaki çalışmalar [extra] => [{"key":"","value":""}] [created_date] => 2022-05-05 17:13:12 [updated_date] => 2022-05-13 17:52:30 [lang] => tr [active] => 1 [search] => 1 [facebook_piksel] => ) [3] => stdClass Object ( [id] => 846 [parent] => 23 [order] => 3 [lang_id] => e17816b9e5c8d371d929e95e50ac0134 [title] => ARTEMİS - BEKLENEN AY GÖREVİ [subtitle] => 31.03.2022 [header_img] => 0 [list_img] => upload/media/astro-bulten-sablon-instagram-gonderisi.jpg [summary] => NASA, 2024 yılında ARTEMİS Göreviyle Ay’a yeniden insanlı görevleri başlatmayı hedefliyor. Buradaki ana hedeflerden biri, her ne kadar Ay yüzeyinde kalıcı bir yerleşke kurmak gibi görünse de aslında hedef çok daha büyük. [content] =>

Astro Bültenimizin üçüncü sayısında, 1969 yılında gerçekleştirilen Ay'a İniş'in en özel anlarını sizlerle paylaşıyor ve Ay yüzeyinde dünyadan çıplak gözle izlenebilecek bir yerleşimin hayali kuruyoruz.

20 Temmuz 1969 günü Houston’da saatler 20:16’yı gösterirken görev kontol merkezinde Apollo 11 Ay’a İniş Modülü pilotu Buzz Aldrin’in şu sözleri yankılandı: “ son %5”.

Neil Armstrong ve Buzz Aldrin isimli  iki astronot, Ay yüzeyinden sadece 30 metre yüksekteydiler. Fakat geriye yakıtlarının sadece %5 kalmıştı. O sırada Buzz Aldrin bir kez daha göstergeleri kontrol etti. Neil Armstrong’a “son 22 metre” diye seslendi.

Saatler 20:17’yi gösterdiğinde, Eagle isimli Ay’a İniş Aracı, içinde iki astronotla birlikte Ay yüzeyindeki bir toz bulutu içinde sanki yeniden doğuyordu. İnsanoğlunun bu yeni başarısı o ana kadar sessizliğini koruyan görev  komutanı Neil Armstrong’un şu sözleriyle evrende yankılandı. “Houston, Burası Tranquility bölgesi. Eagle inişini gerçekleştirdi.”

Yaklaşık 2 saat sonra, Doğu Amerika saatiyle 22:56’da ise Ay yüzeyinde bırakılacak ilk insan izi Neil Armstrong tarafından şu sözlerle ifade edildi;

Şimdi ise, tam 53 yıl sonra, insanoğlunu ilk defa Ay’a götüren Saturn V roketinin fırlatıldığı rampada başka bir roket, aynı hedef için son hazırlıklarını yapıyor. Uzay Fırlatma Sistemi (Space Launch System – SLS) olarak adlandırılan roket, insanlığı yeniden Ay’a götürmeyi hedefliyor. Fakat bu defa ziyaret etmekten çok, orada yerleşik bir düzen kurulması planlanıyor.

Geçtiğimiz haftalarda NASA Artemis isimli yeni uzay programı bünyesinde SLS roketinin son denemesi olan “Islak Elbise Provası” olarak adlandırılan tam yakıtlı testini tamamladı. Bu testte tüm sıvı yakıtların, tanklara doldurulup boşaltılması süreci olduğundan dolayı buna Islak Elbise Provası ismi verilmiştir. Bu testin bir diğer anlamıysa artık gerçek fırlatmanın çok yakında gerçekleşeceğinin bir işareti olmasıdır.

İlk görevi insansız yapılacak olan SLS, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve NASA’nın ortak geliştirdiği Orion isimli uzay kapsülünü Ay’ın yörüngesine taşıyacak ilk kuvveti verecek ve sonrasında Orion, Ay’ın yörüngesinde bir tam tur atarak Dünya’ya geri dönecek.

NASA, 2024 yılında Ay’a yeniden insanlı görevleri başlatmayı hedefliyor. Buradaki ana hedeflerden biri, her ne kadar Ay yüzeyinde kalıcı bir yerleşke kurmak gibi görünse de aslında hedef çok daha büyük.

Dünya’dan fırlatılan bir roketin Dünya’nın kütle çekim kuvvetinden kurtulması ve yörüngeye ulaşması için tonlarca yakıt harcaması gerekiyor. Newton’un üçüncü hareket yasasına göre bir roket motorundan çıkan itme gücü “etki”, bunun sonucunda roketin yükselmesi ise “tepki” olarak adlandırılıyor. Fakat Dünya’nın kütle çekim kuvveti çok fazla olduğundan tepkinin gerçekleşmesi için etkinin roket ağırlığından çok ama çok fazla olması gerekiyor.

Gelecekte Mars’a gerçekleştirilecek insanlı görevlerde de bu kütle çekim kuvvetinden dolayı çok fazla yakıt harcanacaktır. Eğer kütle çekim kuvveti 6 kat daha az olan bir gök cisminden uzaya bir nesne fırlatılırsa, çok daha az yakıt kullanılarak çok daha uzaklara yolculuk yapılabilinecektir. İşte bu yüzden Ay yüzeyinde bir üs kurmanın ve buradan Mars’a veya diğer gök cisimlerine ulaşmanın planları yapılmaktadır.

Bunun yanı sıra eğer görevler gerçekleşirse, NASA, bir ilke daha imza atmaya hazırlanıyor. 1969-1972 yılları arasında Ay yüzeyinde yürüyen 12 astronotun tümü erkeklerden oluşmaktaydı. Fakat bu defa NASA, Ay’da yürüyecek ilk kadın astronotu da Artemis programıyla Ay’a göndermenin çalışmalarını da yapıyor.

Özellikle dolunay zamanlarında gök yüzünde altın bir disk gibi parlayan Ay, tüm bu çalışmalar yapıldıktan sonra acaba nasıl görünecek? Günümüzde uzaya yapılan fırlatmaları izlemek için fırlatma yapılan yere gidilmesi gerekirken, Ay yüzeyinden yapılan fırlatmaları bir gece oturup teleskoplarımızla izleyebilecek miyiz?

Merak ve heyecanla bekliyoruz..

[description] => NASA, 2024 yılında ARTEMİS Göreviyle Ay’a yeniden insanlı görevleri başlatmayı hedefliyor. Buradaki ana hedeflerden biri, her ne kadar Ay yüzeyinde kalıcı bir yerleşke kurmak gibi görünse de aslında hedef çok daha büyük. [keywords] => Ay'a İniş, Neil Armstrong, Astro Bülten, 20 Temmuz 1969, Apollo 11 Ay’a İniş Modülü pilotu Buzz Aldrin, Ay yüzeyi, Eagle, Ay’a İniş Aracı, Ay yüzeyi, Benim için küçük, insanlık için büyük bir adım, Dünya dışındaki bir gök cismi, Ay’a götüren Saturn V, Uzay Fırlatma Sistemi, Space Launch System – SLS, Artemis, SLS roketi, sıvı yakıt, Islak Elbise Provası, Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Orion, Dünya’nın kütle çekim kuvveti, Newton’un üçüncü hareket yasası, etki-tepki, Mars’a fırlatılacak insanlı görevler, Ay yüzeyinde yürüyen 12 astronot, kütle çekim kuvveti, Ay’da yürüyecek ilk kadın astronot, Artemis programı, [extra] => [{"key":"","value":""}] [created_date] => 2022-03-30 17:28:29 [updated_date] => 2022-05-20 14:43:54 [lang] => tr [active] => 1 [search] => 1 [facebook_piksel] => ) [4] => stdClass Object ( [id] => 842 [parent] => 23 [order] => 4 [lang_id] => 7a005fb93a560b53d5d2f8f8cd1cf54f [title] => KARA DELİK NEDİR [subtitle] => 15.03.2022 [header_img] => 0 [list_img] => upload/media/kara-delikler.png [summary] => Kara delikler.. Yapısının ne olduğunu hala tam olarak bilemediğimiz, inanılmaz kütle çekimi yüzünden ışığın bile "kaçamadığı", hakkında binlerce farklı teorilerin bulunduğu hatta bazı teorilere göre alternatif evrene açılan bir kapı olarak da düşünülen uzayın en bilinmezi. [content] =>

Kara Delik Nedir

Kara Deliklerin sahip oldukları yüksek çekim kuvvetlerinden dolayı 300 bin km/sn hızla hareket eden ışığın bile yüzeyinden "kurtulamadığını" ve bu nedenle "karanlık" olduklarını biliyor muydunuz? ("Kurtulma" üç boyutlu bir uzayda bulunan cismin kendisini etkileyen kütleçekiminden kurtulabilmesi için ulaşması gereken minimum hızı anlatır. Örneğin bu değer Dünyamız için sadece 11.2 km/s 'dır)

Bu yazımızda aşağıdaki başlıklarla kara delikleri inceleyip "Kara Delik Nedir" sorusunu cevaplandırmaya çalışacağız.

Doğrudan gözlenemediği için bu uzay bilinmezine “kara delik” ismi verilmiştir. Bu isim ilk olarak 1967 yılında teorik fizikçi John Wheeler tarafından NASA’daki bir konferansta kullanılmıştır. 

Kara delikleri nasıl görüyoruz?

Işığın evren gözlemindeki önemi çok büyüktür. Uzayı gözlemlemek için kullandığımız basit gözlem teleskoplarında, gök cisminin ışığının bir mercek yardımıyla katbekat büyütülmesiyle görüntü elde edilmekte ve tüm bilgiler bir "nokta kaynaktan" gelen ışığın incelenmesiyle elde edilmektedir.  Böyle bir durumda da elektromanyetik spektrumun sadece görünür ışık kısmından gelen ışığı toplayan ve odaklayan optik gözlem teleskopları kullanılarak ışığı olmayan bir kara deliğin gözlemlenmesi imkansız olacaktır.

Ancak kara deliğin yakınlarında bir yıldız veya yüksek yoğunluğa sahip gaz bileşenleri bulunuyorsa kara delik onları kendi içine doğru çekebilir. Çekilen bu maddeler doğrudan kara deliğin içine düşmezler; kara delik etrafında yığılma diski adı verilen bir yapıyı oluştururlar. Bu yapı tabiri caizse tıpkı bir lavabo gideri gibi kara deliğin içine doğru ilerlerken sarmal bir yapı oluşturur ve bu yapıyı takip eden nesneler kara delik tarafından yutulur. Yığılma diski neredeyse ışık hızına yakın bir hızla kara delik etrafında dolanır ve disk içinde bulunan parçacıkların birbirine çarpması veya sürtünmesinden dolayı sıcaklık milyonlarca santigrat dereceye kadar yükselir. Tam bu aşamada X ışını gözlemi yapan, dünya atmosferi dışına konumlandırılmış gelişmiş teleskoplar tarafından bu sıcaklık algılanır ve o noktada bir kara deliğin varlığından söz edilebilir. 

harvard.edu

2019 yılının Nisan ayında Olay Ufku Teleskobu (Event Horizon Telescope) projesi ile devasa büyüklükte bir eliptik gök ada olan M87’nin merkezinde bulunan süper kütleli kara delik ilk defa bu yöntemle gözlemlenmiştir. 

wikimedia.org

Kara deliklerin farklı tipleri var mıdır?

Evrendeki diğer her nesne gibi daha büyük veya daha küçük olarak sınıflandırabileceğimiz toplamda üç farklı kara delik tipi bulunmaktadır.

Yıldız Kütleli Kara Delikler

Aynı zamanda büyük yıldızların kalıntıları olarak da adlandırılan yıldız kütleli kara deliklerdir. Bu kara deliklerin çapları tipik olarak 16 ile 48 km arasındadır. Güneş’ten çok daha büyük kütleli bir yıldızın bir süpernova ile patlaması ve dış katmanlarını uzaya püskürten yıldızın bir yandan da kendi  üzerime çökmesi sonucu bu tip kara delikler oluşur. Eğer yıldızın kütlesi görece az ise bu çöküş bir noktada durur ve kara delik yerine Nötron yıldızı adını verdiğimiz yıldızlar oluşabilir. Bu kara deliklerin gözlemlenebilir evrendeki oranı yaklaşık %1 kadardır. Bu yüzde her ne kadar küçük gibi görünse de bilim insanları gözlemlenebilir evrende 40 Kentrilyon’dan (40x10¹⁸) fazla yıldız kütleli kara delik olduğunu düşünmektedir. 

nasa.gov

Orta Seviye Kara Delikler

Bu kara deliklerden biraz daha büyük olan ve 2021 yılında ortaya atılan orta seviye kara delikler, süper kütleli kara deliklerden daha küçüktür. Bir gama ışını patlamasını takip eden bilim insanlarınca ilk defa keşfedilmiştir. Yine bireysel yıldızların ömrünün sonuna gelmesi ve yıldızın çökmesi sonucu oluşur. Fakat bu defa yıldız çok büyüktür. İlk keşfedilen orta seviye kara deliğin kütlesi Güneş’ten tam 55 bin kat daha fazladır.

nasa.gov

Süper Kütleli Kara Delikler

En büyük, en şaşırtıcı ve en merak uyandıran kara delikler ise süper kütleli kara deliklerdir. Bu kara deliklerin kütlesi Güneş’ten milyarlarca kat daha fazladır. Genel bir teoriye göre her gök adanın merkezinde bu kara deliklerden bir tane bulunur. Örneğin kendi gök adamız olan samanyolu gök adasının merkezinde bulunduğuna inanılan Sagittarius A, Güneş’in kütlesinden tam 4 milyon kat daha yüksek bir kütleye sahiptir. Aralarında bir Türk bilim insanımız, Feryal Özel'in de bulunduğu Olay Ufku Teleskobu ekibi, Samanyolu'nun merkezindeki süper kütleli kara delik olan, Dünya'dan yaklaşık 27 bin ışıkyılı uzaklıktaki  Sagittarius A 'nın ilk görüntüsünü elde ederek önemli bir çalışmaya imza attı. Böylelikle kara delik etrafındaki toz ve gölge de ilk defa tespit edilmiş oldu.

Süper kütleli kara deliklerin, nasıl oluştuğuna dair araştırmalar sürmektedir. Bu araştırmaların bir sonucu olarak en çok desteklenen teoriye göre süper kütleli kara delikler evrenin erken tarihinde çöken yıldızlararası hidrojen bulutlarından oluşmuş olabilir. Başka bir teoriye göre bu kara delikler, birden fazla kara deliğin birbiriyle birleşmesi ve asırlar boyunca fazla kütle biriktirmesi sonucu oluşmuştur. 

nasa.gov

Peki kara deliklerin içerisinde ne vardır?

Yazımızın başında da değindiğimiz üzere, ışığın dahi içerisinde hapsolduğu kara deliklerin içini maalesef göremiyoruz. Ancak astrofizik teorilerine göre, bir kara deliğin merkezi, tüm kara deliğin kütlesinin sonsuz yoğunlukta küçük bir noktada toplandığı yer ya da diğer adıyla tekillik (singularity) olarak biliniyor. Bu nokta, kara deliğin o muazzam büyüklükteki kütle çekimi kuvvetinin merkezi olarak düşünülüyor. Buradaki kütle çekim kuvvetini ancak kuantum fiziği ile anlayabiliriz. Ancak henüz bir kuantum kütle çekim teorisine sahip olmadığımız için, bir kara deliğin merkezinde gerçekte ne olduğunu tanımlamak günümüz teknolojisiyle maalesef imkansızdır. 

İnsanlık olarak gelişen teknolojiyle bir kara deliği, Dünya’nın dört bir yanından sekiz farklı teleskobu kullanarak ilk defa fotoğrafladık. Yine gelişen teknolojik sistemleri kullanarak Kuantum bilgisayarlarını kuruyor, hesaplamaları yapmaya çalışıyor ve her geçen gün evrenin sırlarını ortaya çıkarmaya çalışıyoruz. 

Kara deliklerin sırları çözülebilecek mi? Einstein ve Hawking’in teorileri kanıtlanacak mı? umarız bu soruların cevaplarını da en yakın zamanda verebiliriz.

[description] => Uzay hakkında belki de en çok sorulan sorulardan birine yanıt buluyoruz... Yapısının ne olduğunu hala tam olarak bilemediğimiz, inanılmaz kütle çekimi yüzünden etrafındaki ışığı dahi içine çeken, hakkında binlerce farklı teorilerin bulunduğu hatta bazı teorilere göre alternatif evrene açılan bir kapı olarak düşünülen uzayın en bilinmezi. [keywords] => evrenin en karanlık noktaları, Kara Delik Nedir?, Yıldız Kütleli Kara Delikler, Orta Seviye Kara Delikler, Süper Kütleli Kara Delikler, Kara Deliklerin İçini Görebilir miyiz?, Yığılma diski, Olay Ufku Teleskobu, Event Horizon Telescope, Kara deliklerin farklı tipleri var mıdır, süper kütleli kara delikler, Orta Seviye Kara Delikler, Yıldız Kütleli Kara Delikler, kara deliklerin içerisinde ne var, kütle çekimi kuvveti, kuantum fiziği, kara deliklerin sırları, kara delik etrafında yığılma diski [extra] => [{"key":"","value":""}] [created_date] => 2022-03-15 11:19:02 [updated_date] => 2022-05-24 10:53:52 [lang] => tr [active] => 1 [search] => 1 [facebook_piksel] => ) )