İnsanlar uzun zamandır Dünya’nın ötesinde yani uzayda seyahat etmenin ve yaşamanın hayalini kuruyorlar.
Bu amaçla yaklaşık 60 yılı aşkın bir süredir uzayın bilinmeyenlerini çözmek için araştırmalar yapıldı ve yapılmaya devam ediliyor.
1957'de Sovyetler Birliği, Dünya’nın ilk yapay uydusu olan Sputnik 1’i uzaya fırlattı. O zamandan beri, Ay’a iniş gerçekleştirildi, Uluslararası Uzay İstasyonukuruldu, Hubble Uzay Teleskobu uzaya fırlatıldı ve daha bir çok önemli çalışmalar yapıldı.
Dünya dışı yaşamın olabileceği potansiyel yerler aranırken, Dünya'nın en yakın komşularından biri olan Mars hep bir sonraki evimiz olarak hayal edildi. Ve bugünlerde özellikle Dünya’mızın içinde bulunduğu durum da göz önüne alındığında, önümüzdeki birkaç on yıl içinde insanları Mars'a gönderme konusu daha da önem kazandı.
Peki böyle bir yolculuk ve yaşam aslında insan vücudunu nasıl etkiler? Bu etkileri şu an çalışmalarına devam eden Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan elde ettiğimiz bilgiler ışığında inceleyelim.
Uzayda yaşamanın en bilinen sonuçlarından biri kemiklerin zayıflamasıdır. Uzayda hareket etmek fazla çaba gerektirmediğinden, kaslarınız güç ve dayanıklılığı hızla kaybeder. Yaşamımız boyunca kemiklerimiz osteoklast adı verilen büyük hücreler tarafından parçalanır ve kan dolaşımına kalsiyum salınır. Aynı zamanda, osteoblast adı verilen diğer hücreler de yeni kemik yapar.
Ve hayatımızın büyük bir bölümünde bu iki süreç birbirini dengeleme eğilimindedir. Ancak, bir astronot uzaya gittiğinde ve düşük yerçekiminde yaşadığında bu durum değişir. Çünkü kemiklerinin ağırlığı fazla desteklemesi gerekmez ve Dünya'da olduğu gibi aynı streslere maruz kalmaz. Sonuç olarak, kemiklerindeki kalsiyum parçalanır ve kan dolaşımına salınır ve bu durum kemik yoğunluğunda azalmaya neden olur. Ve yaklaşık bir ay içinde, bir astronotun kemik yoğunluğu ayda yaklaşık % 1 oranında azalabilir ve bu da Dünya'ya döndüğünde kemik kırığı riskinin artmasına neden olabilir. Bu kayıp geri dönen bir astronot için muhtemelen tehlikeli bir durum olabilir.
Aynı zamanda kullanım eksikliği nedeniyle astronotun özellikle bacak ve sırt kasları için de durum pek de iyi değil. Uzayda yapılan egzersizler bunu önlemeye yardımcı olabilir, ancak yapılan egzersizlere rağmen kas hacminin ve gücünün azaldığı biliniyor.
Başka bir etki yerçekimsiz uzay ortamında kanın üst vücutta toplanma eğiliminde olmasıdır. Ve bu astronotun yüz ödemi ve diğer istenmeyen yan etkileri yaşamasına neden olur. Yine yerçekimi vücuttaki sıvıyı aşağı çekmediği için vücutta sıvılar birikir, ve vücut çok fazla su taşıdığı tepkisi verir. Sonuç olarak, astronotun tuvalete gidiş sıklığı artar. Bu astronotun susuz kalmasına ve böbreklerinde taş gelişimine neden olabilir.
Daha da ötesinde Dünya’dakine benzer bir yerçekimi olmadan, astronotların görme sorunları yaşayabilir! Araştırmacılar, uzayda ortalama 108 gün geçiren 27 astronot ile çalışarak, astronotlardan yaklaşık % 22'sinin göz küresinin sırtının düzleştiğini tespit ettiler. Ve bu tür optik anormallikler görme kaybına bile yol açabilir.
Hepsi bu kadar da değil uzay ortamında en hayati organımız olan kalp de değişir. Yerçekimi olmadığından kalbin kanı pompalaması için çok çalışması gerekmez. Zamanla astronotun kalbi muhtemelen vücuttaki kanın azalması nedeniyle kütle kaybedebilir ve daha küresel hale gelebilir. Bu durum astronotun Dünya’ya döndüğünde kan değerlerinde düşüş olmasına neden olabilir, astronot kan basıncında düşüş yaşayabilir, baş dönmesi ve bayılma ile karşı karşıya kalabilir.
Astronotun bağışıklık sistemi de bir darbe alır. Araştırmacılar, yerçekimi eksikliğinin, hastalıklarla mücadelede önemli bir rol oynayan hücrelerin işlevlerini zayıflattığını keşfettiler.
Başka bir endişe kozmik radyasyon. İstasyondaki bir astronot, Dünya'da aldığımız radyasyon miktarının neredeyse 10 katından fazlasına maruz kalır. Son olarak, astronot kendini hapis ve tecrit edilmiş olma hissinin psikolojik zorluklarıyla başa çıkabilmelidir. Bugünlerde biz de bu durumu deneyimliyor ve sanırım kolay olmadığını düşünüyoruz.
Açıkçası, insan vücudu Dünya'daki yaşam için tasarlanmış ve uzayda yaşamak için maalesef uygun değil. Gezegenimizden ayrıldığımızda, bize çok gerçekten garip şeyler oluyor.
Şu an tüm bu nedenlerden dolayı astoronotlara daha fazla saygı duymaya başladınız, değil mi?
2016 yılında NASA astronotu Scott Kelly uzayda yaklaşık bir yıl kaldıktan sonra Dünya'ya geri döndü. Ancak Scott Kelly’nin geri döndüğünde boyu yaklaşık 5 cm daha uzundu. Uzayda yaşam ve yolculuğunun tüm zorluklarının yanında sanki bu biraz güzel haber!
Peki, orada tam olarak ne oldu ve bu uzay yaşam ve uzay yolculuğunun geleceği için ne anlama geliyor?
Dünya’da yerçekimi omurgayı sıkıştırır. Yerçekimi zayıf olduğunda, omurgadaki boşuklar genişleyebilir. Bu görev, bilim insanlarının uzayda yaşamanın insan vücudunu ne kadar etkilediği hakkında daha fazla bilgi edinmelerine yardımcı oldu.
Aynı zamanda Scott Kelly'nin bu süre zarfında Dünya'da kalan ikiz kardeşi olduğundan, bilim insanları meydana gelmiş olabilecek genetik değişiklikleri de inceleme şansı yakaladılar. Scott Kelly’nin uzay istasyonunda kaldığı süre boyunca, bilim insanları uzay uçuşunun vucüdu üzerindeki etkilerini Dünya'da kalan ikiz kardeşi Mark Kelly ile karşılaştırdılar.
Mars'a yapılacak bir yolculuk astronotları bir çok farklı açıdan incelediğimiz Uluslararası Uzay İstasyonu’ndakinden daha fazla tehlikeye maruz bırakabilir. Uzayın insan vücudu ve zihni üzerindeki tüm olumsuz etkilerini birleştirecek daha yüksek radyasyon seviyeleri, yerçekimi alanları ve daha uzun seyahat süreleriyle karşı karşıya kalınacaktır. Sonuçta Mars'a insan göndermeyi planlıyorsak, yolculuğun onları nasıl etkileyeceğini ve bu olumsuz değişiklikleri nasıl önleyeceğimizi bilmeli ve gelecekteki uzay yolculuğunu ve uzayda yaşamı daha güvenli hale getirmeliyiz.
Şu anda, NASA ve diğer araştırmacılar astronotları bu tehlikelere karşı koruyan daha iyi teknolojiler geliştirmek için çalışmalarına devam ediyor.
Uzayda yaşam ve yolcuğun insan vücudu üzerindeki etkilerini henüz incelemişken, ne kadar eşsiz bir gezegen de yaşadığımızın tekrar farkına varmamak mümkün değil!
Peki siz Mars'a seyahat etmek ister miydiniz? Ya tek yönlü bir biletiniz olsaydı?
Array ( [0] => stdClass Object ( [id] => 867 [parent] => 23 [order] => 0 [lang_id] => 3c587da010ba6cb473dfc0985faf66b1 [title] => Kardeş Okullarla Bilim Programı'nın (PSSP) 20. Yıl dönümü Kutlandı. [subtitle] => 01.08.2022 [header_img] => 0 [list_img] => upload/media/pssp2.png [summary] => Kardeş Okullarla Bilim Programı, Kurucumuz merhum Kaya Tuncer ve ESBAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Mary Tuncer tarafından 2002 yılında Türk ve dünya çocuklarının küresel arkadaşlıklarına katkı sağlamak amacıyla kuruldu. [content] =>
Yıl boyu süren program dahilinde farklı ülkelerden katılımcılar uluslararası bir proje içerisinde yer alarak uzay bilimleri konusunda STEAM tabanlı eğitimler almaktadır. Bu eğitim katılımcılara gelecekteki kariyer planlarını dahi etkileyebilmektedir. Uzay Kampı Türkiye Grup Müdürü Sayın Tolga Yıldırım tarafından yıllar içinde bu günkü halini alan Kardeş Okullarla Bilim Programı tam 20 yıldır hedefinden hiç şaşmadan yoluna devam ediyor.
Program dahilinde o günün teknolojik şartlarıyla bir imkansız başarılmış ve NASA, Kardeş Okul ve Uzay Kampı Türkiye üçgeninde tam 179 videokonferans gerçekleştirilmiştir. 2015 yılında NASA’nın Dijital Öğrenme Ağı sistemi kapansa da Sayın Tolga Yıldırım önderliğinde hızlıca aksiyon alan Uzay Kampı Türkiye, kendi Dijital Eğitim Merkezi’ni aynı yıl içerisinde kurdu. NASA temelli eğitim paketleriyle 2015 yılından günümüze kadar 1400’ün üzerinde video konferans gerçekleştiren merkez günümüzde farklı ülkelerden sağlanacak katılımlarla bu sayıyı 2000’in üzerine çıkarmayı hedeflemektedir.
Program geçmişten günümüze kadar ABD, İngiltere, İtalya, Polonya gibi farklı ülkelerden programa dahil olan öğrencileri, Türk öğrenciler ile bir eğitim yılı boyunca uzay bilimleri ve STEAM alanında bir araya getirdi. Ardından E-Pal haftası adıyla özel olarak gerçekleştirilen 6 Günlük Galaktik Yaz Kampı programında kardeş okullardan katılan öğrenciler, Uzay Kampı Türkiye’de yüzyüze tanışma fırsatı buldular. Bu yıl gerçekleştirilen 2 farklı E-Pal haftasında ise bambaşka bir heyecan vardı. Programın 20. Yılı büyük bir coşku ile kutlandı.
Görev Armaları, Uzayda Oyuncaklar, Güneş Sisteminde Tatil, Gezegen Avcıları gibi 10 adet eğitim paketi içerisinden öğretmenleri ile birlikte karar verdikleri konular hakkında araştırma ve projeler gerçekleştiren öğrenciler 19-25 Haziran ve 26 Haziran - 2 Temmuz tarihleri arasında Uzay Kampı Türkiye’yi ziyaret ettiler.
Etkinlikler kapsamında birçok uzay ve uzay bilimi aktivitelerinin yanı sıra yapılan bilim fuarlarında katılımcılar yıl boyunca gerçekleştirdikleri çalışmaları diğer PSSP katılımcılarına göstermek için standlarını hazırladı ve sunumlarını gerçekleştirdi. Projeler arasında muhteşem görev armaları, mikro yer çekimi ortamında rahatlıkla oynanabilecek oyuncaklar ve geleceğin uzay istasyonu modelleri gibi fütüristik ve gerçekçi birçok proje yer aldı.
Ayrıca yine hafta içerisinde bitki biyoteknolojileri uzmanı ve bir Uzay Kampı Türkiye mezunu olan Arno den Toom, Kardeş Okullarla Bilim Programı kapsamında Uzay Kampı Türkiye’ye katılan katılımcılara dış uzayda, Ay’da ve Mars’ta bitki yetiştirme ile alakalı muhteşem bir sunum yaptı.
Türkiye Radyo Amatörleri Cemiyeti İzmir Şubesi ile birlikte gerçekleştirilen çalışmalarda, uzay istasyonunda kullanılan amatör telsiz istasyonu ve amatör telsizcilik hakkında sunumlar gerçekleştirildi. Sonrasında ise farklı ülkelerden gelen katılımcılar kendi ülkelerindeki amatör telsizcilerle telsiz bağlantısı kurma fırsatına erişen katılımcılar; muhteşem geçen aktivite sırasında katılımcılar hem telsizi nasıl kullanacaklarını hem de nasıl amatör telsizci olunabileceğini öğrenmiş oldular.
Farklı ülkelerden gelen katılımcıların kendi kültürlerini yansıtabilmeleri için hazırlanan özel sunumlar gecesinde Polonya’nın yöresel dansları, Romanya’nın şehirleri, Slovenya’nın tarihçesi ve Türk gelenekleri gibi pek çok konuda katılımcılar hem eğlendiler hem de kültür alışverişinde bulundular.
Mezuniyet öncesi yapılan son toplu etkinlik olan barbekü partisinde PSSP’nin 20. Yılını kutlayan katılımcılar günümüz müzikleri ve yöresel şarkılar eşliğinde eğlendiler ve yanlarında getirdikleri minik hatıra hediyeliklerini birbirleriyle değişme fırsatı buldular.
Mezuniyet sırasında Uzay Kampı Türkiye’ye katılım sertifikasının yanı sıra Kardeş Okullarla Bilim Programına katılım sertifikası da alan katılımcılar, takım ödülleri ve bireysel ödüllerle de ödüllendirildi ve Uzay Kampı Türkiye’den mezun oldu. Bir eğitim yılı boyunca Kardeş Okullarla Bilim Programı’na katılmış ve Uzay Kampı Türkiye’de düzenlenen özel E-Pal Haftası’na katılarak mezun olmuş tüm katılımcılarımızı bir kez daha tebrik ediyoruz!
[description] => Kardeş Okullarla Bilim Programı, Kurucumuz merhum Kaya Tuncer ve ESBAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Mary Tuncer tarafından 2002 yılında dünyanın diğer ucundan çocukları Türk öğrencilerle tanıştırmak amacıyla kuruldu. [keywords] => Kardeş Okullarla Bilim Programı, PSSP, Kaya Tuncer, ESBAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Mary Tuncer, uluslararası, STEAM tabanlı eğitim, Uzay Kampı Türkiye, NASA, Kardeş Okul, videokonferans, Dijital Öğrenme Ağı, Dijital Eğitim Merkezi, 6 Günlük Yaz Kampı, Görev Armaları, Uzayda Oyuncaklar, Güneş Sisteminde Tatil, Gezegen Avcıları, uzay bilimi aktiviteleri, bilim fuarları, görev armaları, mikro yer çekimi, [extra] => [{"key":"","value":""}] [created_date] => 2022-07-29 13:13:19 [updated_date] => 2022-09-05 12:49:42 [lang] => tr [active] => 1 [search] => 1 [facebook_piksel] => ) [1] => stdClass Object ( [id] => 861 [parent] => 23 [order] => 1 [lang_id] => 95a9558a323f4ed5d7b69c0fe1801f7c [title] => Apollo 11 - İnsanoğlunun Gerçekleştirdiği Büyük Adımın 53. Yılı Kutlu Olsun! [subtitle] => 20.07.2022 [header_img] => 0 [list_img] => upload/media/apollo-11.png [summary] => Bundan tam 53 yıl önce Ay’a ilk adımı atan Neil Armstrong’un sözleri, evrene insanoğlunun muhteşem başarısını duyuruyordu: Benim için küçük, insanlık için büyük bir adım… [content] =>
12 Eylül 1962 günü Teksas’taki Rice Üniversitesi stadyumunda dönemin Amerikan başkanı John F. Kennedy’nin şu sözleri sonraki 10 yıla damgasını vuracak ve insanoğlu ilk defa ay yüzeyine ayak basacaktı: “Önümüzdeki on yıl içinde aya gitmeyi ve diğer şeyleri yapmayı seçtik. Bunu kolay olduğu için tam tersine zor olduğu için seçtik.”
Bu konuşma bir çok açıdan uzay alanındaki atılımların batı kanadını oluşturmaya başlamıştı. Doğuda ise Sovyetler Birliği, konuşmadan 1 yıl öncesinde uzaydaki ilk insan olan Yuri Gagarin’i uzaya göndermiş ve uzay yarışında öne geçmişti. Hızlıca konu üzerine çalışmalar yapılmaya başlandı. Fakat henüz her şey çok yeniydi. Bazı özel durumların öğrenilmesi, uzaya uygun özel giysilerin üretilmesi ve randevulaşma olarak adlandırılan uzay araçlarının uzay ortamında birbirleri ile kenetlebilmesi gibi durumlar adım adım öğrenilecekti. Mercury olarak adlandırılan, uzaya ilk Amerikalının götürülmesi projesinin sonuna gelinmiş, 6 Amerikalı astronot uzaya gönderilmişti. Tüm bu konuları öğrenmek, farklı keşifler yapmak ve sorunlara çözüm bulmak için yeni bir program üzerinde çalışılmaya başlandı. Programın adı “Gemini” oldu.
Mercury Program Mürettebatı
Mercury Programında tek tek uzaya gönderilen astronotlar, Gemini Programında ikili gruplar halinde ve aynı kapsül içerisinde uzaya gönderildi. Bu program sırasında araç dışı yürüyüşler, kenetlenme-ayrılma ve uzun süre uzay ortamında yaşama gibi konular üzerine deneyim kazanan NASA, programın sonuna gelindiğinde artık Ay’a gitmeye neredeyse hazırdı.
Ed White - Gemini Program - İlk Uzay Yürüyüşü Yapan Amerikalı
“Apollo Programı” adını alan programda bir Alman roket mühendisi olan Werner von Braun’un etkisi inanılmaz bir şekilde hissediliyordu. Braun, çok güçlü roket motorları ve gövdeleri üzerine zaten NASA için çalışıyordu. Fakat şimdi yapacağı roketin yüksekliği tamı tamına 110 metre olacak, yaklaşık 4 gün sürecek bir yolculuk sonunda insanoğlunu Ay’a taşıyacaktı.
Dr. Werner von Braun - İsmail Akbay (NASA'da çalışan ilk Türk Mühendis)
Saturn roketleri olarak isimlendirilen roketler 3 farklı gruptan oluşuyordu. Test uçuşları için kullanılan Saturn I, Apollo programı için Saturn I’in modifikasyonu ile elde edilen ve sonrasında Amerika'nın ilk uzay istasyonu olan Skylab’I taşıyacak olan Saturn IB ve tam 110 metre uzunluğunda olan insanoğlunu Ay’a taşıyan roketSaturn V.
Saturn V roketi
27 Ocak 1967 günü Kennedy uzay üssünde büyük bir heyecan vardı. Fırlatma rampasında duran bir Saturn IB roketi ve roketin üzerinde Apollo kapsülü bulunuyordu. Astronotlar 21 Şubat günü yapılması planlanan ve Apollo Programı’nın ilk görevi olacak Apollo 1 için son hazırlıklarını yapmaktaydı.
Gus Grissom, Ed White ve Roger Chaffee isimli 3 astronot Apollo kapsülünün içine girip çalışmalarına başladılar. Fakat daha programın ilk uçuşu olacağından bazı aksaklıklar olabiliyordu. Hatta Gus Grissom, mikrofondan kaynaklanan bir arızadan dolayı yer kontroldeki arkadaşlarına “Daha birkaç bina ötedeki kişilerle konuşamazken Ay’a nasıl gideceğiz?” diye hayıflanmıştı. Birkaç dakika sonra çok daha büyük bir problem onları bekliyordu.
Kapsül, henüz gerçek görevde olmadığından normalde karıştırılması gereken hava tamamen oksijen olarak kapsül içerisine basılmıştı. Oksijenin yakıcı özelliği Apollo 1 kapsülünün içerisindeki minicik bir kıvılcımın yangına dönüşmesine sebep oldu. Yardıma koşmaya çalışanlar olsa da kapsülün içeriye doğru açılan kapağı, içerideki yangının oluşturduğu basınçtan dolayı açılamadı ve maalesef 3 profesyonel astronot hayatlarını kaybettiler.
Apollo 1 Mürettebatı - Gus Grissom, Ed White II ve Roger Chaffee
Uzay programlarının yürütücüsü Deke Slayton olay sonrasında her şeyden emin olunana kadar görevlerin insansız yapılacağını duyurdu. Sonrasında Apollo 7 görevine kadar tüm çalışmalar insansız olarak yapıldı. Apollo 7’de Dünya yörüngesinde, Apollo 8’de Ay yörüngesinde dolanan astronotlar Apollo 9’da Ay’a iniş modülünü test etti. Apollo 10’da ise Ay’a iniş dışında neredeyse her şey yapıldı fakat görev doğrultusunda Ay yüzeyine 15 kilometre kala astronotlar geri döndü.
Apollo Görev Armaları
16 Temmuz 1969 günü Neil Armstrong, Edwin Aldrin ve Michael Collins isimli 3 astronot Komuta Servis Modülü’ndeki yerlerini aldılar. Saatler 13:32’yi (GMT) gösterdiğinde geri sayım tamamlandı ve 110 metrelik Saturn V roketi bütün ihtişamı ve gürültüsüyle 384.000 km uzağa doğru yola çıktı. 19 Temmuz’da Ay’ın yörüngesine ulaştılar. Hemen sonrasında Neil Armstrong ve Edwin Aldrin, Ay yüzeyindeki ilk insanlar olabilmek için o görevde “Eagle” olarak adlandırılan Ay’a İniş modülüne geçtiler. 20 Temmuz 1969 günü saat 20:17’de (GMT) Eagle, Ay yüzeyine inişini gerçekleştirdi.
Hemen ardından Ay’a ilk adımı atan Neil Armstrong’un sözleri, evrene insanoğlunun bu muhteşem başarısını duyuruyordu: "Benim için küçük, insanlık için büyük bir adım…"
İnsanoğlunun gerçekleştirdiği bu büyük adımın 53. Yılı kutlu olsun.
[description] => Bundan tam 53 yıl önce Ay’a ilk adımı atan Neil Armstrong’un sözleri, evrene insanoğlunun muhteşem başarısını duyuruyordu: Benim için küçük, insanlık için büyük bir adım… Apollo 11 [keywords] => Apollo 11, Neil Armstrong, Benim için küçük, insanlık için büyük bir adım, Ay’a ilk adım, Yuri Gagarin, Mercury Programı, Gemini Programı, Ed White İlk Uzay Yürüyüşü Yapan Amerikalı, Apollo Programı, Werner von Braun, NASA, Saturn I, Saturn IB, Skylab, Ay’a taşıyan roket, Saturn V, Apollo kapsülü, Gus Grissom, Ed White, Roger Chaffee, Apollo 7, Apollo 8, Apollo 9, Ay’a iniş modülü, Apollo 10, Neil Armstrong, Edwin Aldrin, Michael Collins, 20 Temmuz 1969 [extra] => [{"key":"","value":""}] [created_date] => 2022-07-19 11:11:25 [updated_date] => 2022-07-20 14:16:38 [lang] => tr [active] => 1 [search] => 1 [facebook_piksel] => ) [2] => stdClass Object ( [id] => 859 [parent] => 23 [order] => 2 [lang_id] => 83750158a7e678a3e0ec7fea802ee2f8 [title] => İşte James Webb Uzay Teleskobu'ndan gelen ilk 5 veri! [subtitle] => 13.07.2022 [header_img] => 0 [list_img] => upload/media/jameswebb.jpg [summary] => 12 Temmuz 2022'de James Webb'den gelen ilk veriler Dünya gezegenine ulaştı. [content] =>
Geri sayım tamamlandı! İşte James Webb Uzay Teleskobu'ndan gelen ilk 5 veri!
1990 yılında Hubble Uzay Teleskobu’nun uzaya gönderilmesiyle başlayan macera bugünlerde Hubble’dan çok daha büyük olan ve 25 Aralık 2021'de Ariane 5 roketiyle Fransız Guyanası'ndan fırlatılan James Webb Uzay Teleskobu (Webb) ile devam ediyor. Bu teleskop sayesinde Hubble ile gördüklerimizi çok daha detaylı bir şekilde görecek ve evrenin doğası hakkındaki sorulara kesin cevaplar bulabileceğiz. NASA, ESA (Avrupa Uzay Ajansı) ve CSA (Kanada Uzay Ajansı) arasında uluslararası bir çalışma olan Webb, evrenin ilk oluşumundan bu yana ortaya çıkan uzay nesnelerini araştırmak için de muhteşem bir araç olarak uzaya gönderilmişti.
Ve 12 Temmuz 2022'de James Webb'den gelen ilk veriler Dünya gezegenine ulaştı. Şimdi bu verilere tek tek bakalım.
1. Veri: Derin Alan: SMACS 0723 (Evrenin Şimdiye Kadarki En Derin Kızılötesi Görüntüsü)
Gelen bu ilk veri evrenin en uzak noktalarının bu güne kadar çekilmiş en ayrıntılı kızılötesi görüntüsü oldu. SMACS 0723 gökada kümesinin muhteşem detaylarla işlenmiş bu görüntüsü, teleskobun ilk derin alan çalışması olarak tarihe geçti.
Teleskobun gelişmiş kızılötesi kameraları, kümede bulunan binlerce gökadanın görüntüsünü çok net bir şekilde görmemize yardımcı oldu. Yukarıdaki görüntü aslında devasa bir alan olsa da evrenimizde bir çölde bulunan minicik bir kum tanesi kadar alanı temsil etmektedir.
Yine bu görüntü aslında kümenin 4.6 milyar yıl önceki görüntüsüdür. Çünkü bir yıldızın veya bir gök cisminin ışık yılı olarak uzaklığı ne ise biz Dünya’dan baktığımızda o gök cisminin o kadar yıl önceki halini görüyoruz. Örneğin Güneş, Dünya’dan yaklaşık 150 milyon kilometer uzaktadır ve ışık yılı uzaklığına göre biz Güneş’e her baktığımızda aslında onun 8,3 dakika öncesini görürüz. SMACS 0723 gökada kümesinin devasa kütlesi, bir kütleçekim merceği gibi çalışır ve daha uzaktaki gökadalardan gelen ışığı bükerek uzatır. Buna kütleçekim lensleme etkisi adı verilir. Bu etkiden dolayı merkezin kenarlarında yassılaşmış gökadaları görebilirsiniz.
Webb evrenin en eski gökadalarını ararken, bilim insanları yakında gökadaların kütleleri, yaşları, tarihleri ve bileşimleri hakkında daha fazla şeyi Webb sayesinde keşfetmeye başlayacaklar.
2. Veri: Ötegezegen: WASP-96 B (Bir Ötegezegenin Buharlı Atmosferi)
Webb, Uzaktan eğitim programlarımıza katılan katılımcılarımızın Gezegen Avcıları isimli eğitim paketimizde araştırdıkları ötegezegenler hakkında da bilgiler topluyor.
Webb, Güneş benzeri bir yıldızın yörüngesinde dolanan ve sıcak bir gaz devi olan WASP-96 B gezegeninin atmosferinde su işaretlerine rastladı ve gezegende bulutların ve sisin oluştuğunu gösteren muhteşem kanıtlara ulaştı.
Gezegenden gelen ışık tonlarının parlaklığındaki küçük değişimlere dayanan ve bu sayede belirli gaz moleküllerinin varlığı tanımlanarak yapılan bu keşif, günümüze kadar bu alanda yapılan en ayrıntılı çalışma oldu. Bu sayede Webb'in yüzlerce ışıkyılı uzaklıktaki atmosferleri araştırma konusundaki inanılmaz yeteneği de bir kez daha doğrulandı.
3.Veri: Yıldız Ölümü: Güney Halka Bulutsusu NGC 3132 (Ömrünün Sonuna Gelen Bir Yıldızın “Son Performansı”)
1998 yılında Hubble Uzay Teleskobuyla da fotoğrafı çekilen Güney Halka Bulutsusu aslında orta kütleli bir yıldızın patlaması sonucu oluşmuş bir nebuladır. Milyonlarca yıldır, bu görüntünün merkezindeki sönük yıldız her yöne gaz ve toz saçarak ömrünün sonuna gelmiş olsa da bu gazlar ve tozlar birleşerek nebula içerisinde bir veya birden fazla gezegen oluşturabilir.
Webb'deki iki kamera kullanılarak, yaklaşık 2.500 ışıkyılı uzaklıkta resmi olarak Güney Halka Bulutsusu olarak bilinen ve NGC 3132 olarak kataloglanan bu bulutsunun en son fotoğrafı elde edildi.
4. Veri: Etkileşen Galaksiler: Stephan'ın Beşlisi
Webb'in güçlü kızılötesi görüşü ve son derece yüksek çözünürlüğe sahip kameraları, bu gökada grubunda daha önce görülmemiş ayrıntıları ortaya çıkarıyor. Görüntü, milyonlarca genç yıldızın parıldayan kümeleri ve yeni yıldız doğumunun gerçekleştiği yıldız patlaması bölgeleriyle bezenmiştir. Her ne kadar beşli olarak adlandırılıyor olsa da aslında bu gökadalardan sadece dördü birbiriyle etkileşimdedir. Beşinci ve en solda bulunan gökada ise bize diğerlerinden daha yakındır ve diğerleriyle bir etkileşimi yoktur. En solda bulunan gökada bizden sadece 40 milyon ışık yılı uzakta, diğer dördü ise bizden tam 290 milyon ışık yılı uzaklıktadır.
Ay'ın çapının yaklaşık beşte birini kaplayabilecek kadar büyük olan bu devasa mozaik, Webb'in bugüne kadar oluşturduğu en büyük görüntüdür. Görüntüde 150 milyondan fazla piksel vardır ve yaklaşık 1.000 tane farklı görüntü dosyasının bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur. Bu fotoğrafla Webb, erken evrendeki galaktik etkileşimlerin gökada evrimini nasıl şekillendirdiğine dair yeni bir bakış açısı sağlamıştır.
5. Veri: Yıldız Oluşum Bölgesi: Karina Bulutsusu'ndaki NGC 3324
Parıldayan yıldızlarla bezenmiş ve deyim yerindeyse dağlar ve vadilerden oluşmuş bu manzara, aslında Karina Bulutsusu'nun yakınındaki NGC 3324 olarak bilinen ve genç yıldızları oluşturan bölgedir. James Webb Uzay Teleskobu tarafından kızılötesi ışık ile yakalanan bu görüntü, daha önce görünmeyen yıldız doğum alanlarını ilk kez ortaya çıkarmıştır.
Webb'in “Kozmik Uçurumlar” olarak adlandırılan bu muhteşem fotoğrafı, Dünya üzerinde bulunan sarp dağları içeren bir manzara fotoğrafı gibi duruyor olsa da gerçekte bunlar, NGC 3324'ün devasa boşluğunun sınırıdır ve bu görüntüdeki tepelik alan gibi görünen bölümler yaklaşık 7 ışıkyılı yüksekliğindedir. Bu görüntüde gösterilen alanın üzerinde yer alan devasa kütleli, sıcak ve genç yıldızlardan gelen yüksek ultraviyole radyasyon ve yıldız rüzgarları, Fotoğrafın sol-orta bölümünde bulunan girintiyi oluşturmuştur.
Başta da belirttiğimiz gibi, evreni Dünya üzerindeki tüm kumsallar olarak düşünürsek, şu anki keşifler belki bir kum tanesinde bulunan bir mineral molekülü kadardır. Gelecekte daha çok şey öğreneceğiz, daha çok şaşıracağız…
[description] => 12 Temmuz 2022'de James Webb'den gelen ilk veriler Dünya gezegenine ulaştı. [keywords] => James Webb Teleskobu, James Webb, Webb, NASA, Hubble, ESA, CSA, [extra] => [{"key":"","value":""}] [created_date] => 2022-07-13 15:34:45 [updated_date] => 2022-07-14 10:09:50 [lang] => tr [active] => 1 [search] => 1 [facebook_piksel] => ) [3] => stdClass Object ( [id] => 737 [parent] => 23 [order] => 3 [lang_id] => f3f277e9397ed01b55cab0d48d2d1eb0 [title] => 2023 Çocuklar İçin Benzersiz Yaz Kampları [subtitle] => 07.09.2022 [header_img] => 0 [list_img] => upload/media/yaz-kamplari-2022.jpg [summary] => 2023 Çocuklar İçin Yaz Kamplarına Kayıtlar Başladı! 7-15 Yaş Grubu İçin Yaz Kampı Eğlencesi ve Benzersiz Eğitim Bir Arada! [content] =>
2023 ÇOCUKLAR İÇİN BENZERSİZ YAZ KAMPLARI
Türkiye'nin 1 numaralı uzay bilimleri ve teknolojileri eğitim merkezi Uzay Kampı Türkiyenin çocuklara özel yaz kampı programları başladı! ABD'de bulunan kampla birlikte dünyada sadece iki ülkede bulunan, Türkiye'nin benzersiz "uzay bilimleri ve teknolojileri" eğitim merkezi Uzay Kampı Türkiyede her yıl olduğu gibi bu yıl da eğlence ve eğitim bir arada olacak! Sınırlı sayıda kontenjanla sunulan, 7 yaş ve üzeri katılımcılara açık yaz kampı programlarımızı kaçırmayın!
20 yılı aşkın uluslararası yaz kampları düzenleme tecrübemizle bu yıl da eşsiz programlar hazırladık. Yaz boyunca devam edecek çocuklar için yaz kampı programları; çocukların öğrenme, aktif olma ve yeni arkadaşlar edinme konusunda kendilerini geliştirecekleri eğlenceli bir ortamda ve uygulamalı eğitimlerle sunulacak.
Fiziksel ve zihinsel becerilere odaklanan eğlenceli aktiviteler ve "VR Destekli Ay Yürüyüşü", "Sıfır Yerçekimi Duvarı", "Uzay İstasyonu ve Discovery Uzay Mekiği Entegrasyonuyla Sanal Uzay Uçuşu", "Nesil Mars İnteraktif Sergi Alanı" gibi benzersiz eğitim araçlarıyla sunulan yaz kampı programları, zaman yönetimi, takım çalışması, sorumluluk alma becerilerinin gelişimini sağlayacak, hayatları boyu unutulmayacak bir eğitim tecrübesi yaşatıyor.
Uzay Kampı Türkiye'nin 7-15 yaş aralığındaki çocuklar için düzenlediği yaz kampları; katılımcılarına okulda öğrendikleri fen ve teknoloji derslerini farklı bakış açılarıyla pekiştirme imkanı sunarken aynı zamanda analitik düşünme ve özgüven kazanımı gibi yetkinlikleri de kazandırıyor.
Uygulamalı bilimsel etkinlikler ve eğlenceyle dolu 2023 yaz kampı programlarımız:
(*) Türkiye'de ikamet eden ve İşBankası, Vakıfbank veya Bonus platformuna üye bankalara ait kredi kartı sahipleri vade farksız 6 taksitle ödeme yaparak kayıt yaptırabilir. (*) İndirim ve Ödeme Seçenekleri hakkında bilgi içintıklayın
9-12 Yaş Grubu Çocuklar ve Yetişkinler İçin Astro-Tur
2023 Çocuklar için Yaz Kampları Programları Eğlence ve Eğitimin Bir Arada Olduğu Etkinliklerle Dolu!
2023 çocuk yaz kampları, katılımcıların Uzay Kampı Türkiyenin dinamik ve eğlenceli eğitimleriyle keyifli anılar biriktirirken hayat boyu unutamayacakları bir deneyim sunacak.
Türkçe ve İngilizce dillerinde uygulanan Yaz Gençlik Kamplarına katılan gençler;
Çevrelerine ve teknolojiye karşı farkındalıklarını geliştirirler.
Uluslararası yaz kampı programlarında kendilerini yabancı dilde ifade etme becerilerini geliştirirler.
Astronot simülatörlerini kullanarak uzay teknolojilerini yakından tanırlar; matematik ve fen bilimleriyle olan ilişkilerini öğrenirler.
2023 Konaklamalı Gençlik Yaz Kampları
Uluslararası Dostluklar Bu Kampta Kuruluyor: “Galaktik Yaz Kampı”yla Benzersiz Bir Eğitim Macerası Yaşayın!
Açık alan oyun parkı "Astronot Macera Parkurunda" sosyalleşme ve takım çalışması etkinlikleri
2023 yaz kampı programları kapsamında düzenlenecek en uzun süreli (6 gün) yaz kampı programı Galaktik Yaz Kampı; çocukların astronot simülatörleriyle uygulamalı eğitim alıp, dijital gezegenevinde astronomi dersleri ve sanal uzay uçuşu, VR gözlükle entegreli 1/6 yer çekimi koltuğunda Ay yürüyüşü deneyimi gibi etkinliklerle uzay bilimlerini öğrenirlerken, aynı zamanda özel sunumlar gecesi, takım oyunları, barbekü partisi gibi eğlenceli etkinliklerle eşsiz bir hafta yaşayacakları yaz gençlik kampıdır. Galaktik Yaz Kampı 9-15 yaş grubundan çocuklar için ve sadece haziran, temmuz ve ağustosta uygulanacak. İngilizce ve Türkçe seçenekli uluslararası yaz kampları bu yıl da en gözde yaz kampı programı olacak. 2023 yaz kampı programlarına; Bulgaristan, Polonya, Romanya ve Litvanya'dan öğrencilerin katılması bekleniyor.
Robot Aktiviteli Uzay Yolcuları: Robot Teknolojileri ve Uzaydaki Uygulamalarını Keşfedin!
Robot Aktiviteli Uzay Yolcuları programında katılımcılara doğru cevabı ezberlemeye odaklanmak yerine, bir çözüm bulana kadar farklı yaklaşımları denemeleri teşvik ediliyor.
2023 yaz kampı programları kapsamında düzenlenecek en uzun süreli ikinci kamp programı Robot Aktiviteli Uzay Yolcularında astronot simülatörlerinin kullanılmasınıa ek olarakrobot dizayn süreçleri boyunca programcıların ve mühendislerin ne tür görevler aldıkları, takım bireylerinin işbirliği yaparak zorlu problemleri nasıl çözebilecekleri uygulamalı olarak anlatılır.Robot Aktiviteli Uzay Yolcuları Programı 13-15 yaş arasındaki katılımcılar için sunulmaktadır.
“Aile-Çocuk” Uzay Kampı Programında Çocuğunuzla Birlikte Unutulmaz Bir Hafta Sonu
Çocuğunuzla birlikte farklı bir deneyim mi yaşamak istiyorsunuz? O zaman “Aile-Çocuk Uzay Kampı” programımız tam size göre!
Konaklamalıaile kamplarımızda, ebeveynlerin çocuklarıyla birlikte keyifli zaman geçirebilmeleri ve çocukların da ebeveynleriyle olan iletişimlerini geliştirip, özgüven kazanmalarını hedefliyoruz. Anne- babalar; uzay istasyonu ve uzay mekiğiyle uçuş görevi, simülatör kullanımı gibi takım çalışması gerektiren etkinliklerde çocuklarıyla birlikte yer alacaklar. 7-10 yaş aralığında bir çocuğun bir ebeveyniyle (veya 18 yaşından büyük bir refakatçiyle) birlikte katıldığı 2 günlük konaklamalı Aile-Çocuk Uzay Kampı programı 16-18 Haziran 2023 ve 4-6 Ağustos 2023 tarihlerinde uygulanacak.
Okul Gruplarının Gözdesi: "Yıldızlar ve Gezegenler Macerası"
Vücudunuzun geri kalanı birden fazla eksende dönerken, ağırlık merkezinizi tek bir yerde tutan çok eksenli simülatör... Göründüğünden daha eğlenceli olduğuna emin olabilirsiniz!
Yaz kampı seçeneklerinden bir diğeri olan Yıldızlar ve Gezegenler Macerası, uzay bilimleri ve teknolojileri alanında bilinçlendirmeyi hedefleyen iki gün süreli programdır. Yıl boyunca grup katılımlarına da açık olan; Türkiye'nin dört bir yanından katılan okul gruplarının gözdesi Yıldızlar ve Gezegenler Macerası, 2023çocuklar için yaz kampı programları kapsamında bireysel katılımcılar için de sunulacak. Katılımcılar; Mars'ı sanal olarak keşfedecekler, NASA tasarımlı astronot simülatörlerini deneyimleyerek Discovery Uzay Mekiği simülatörü ve Uzay İstasyonu entegrasyonuyla yapılan sanal uzay uçuşu görevinde unutulmaz bir uzay serüveni yaşayacaklar. 2 günlük konaklamalı Yıldızlar ve Gezegenler Macerası programı 4-6 Ağustos 2023 tarihinde uygulanacak.
Simülatörlü Aile Turu:Çocuğunuzla birlikte VR Deneyimi Yaşayın
İzmir'e kısa süreli gelmeyi planlıyorsanız veya sınırlı zamanınız varsa; çocukla birlikte katılabileceğiniz bilim gezilerimizi mutlaka inceleyin..!
İzmir'de kısa süreliğine bulunuyorsanız veya sınırlı zamanınız varsa ve "çocukla İzmir'de yapılabilecek aktivite" arıyorsanız günlük bilim gezilerimizi mutlaka denemelisiniz. Yıl boyunca belirli dönemlerde düzenlenen programlarımız 2023 yaz döneminde de uygulanacak.
7-15 yaş arasındaki öğrencilerin bir yetişkinle birlikte katılabildiği, Simülatörlü Aile Turunda; Uzay Kampı Türkiyenin en çok ilgi çeken simülatörlerinden sanal gerçeklik simülatörüyle sanal gerçeklik deneyimi yaşamanın keyfine varacak, Nesil Mars İnteraktif Sergi AlanındaMars’ta kurulması planlanan yaşam alanları hakkında detaylı bilgileri öğreneceksiniz. Programda;topraksız tarım, dijital yıldızevinde astronomi, roketlerin temel çalışma prensipleri, eğlenceli bilimsel deneyler ve simülatör gösterisi gibi etkinlikler de bulunuyor.
Ebeveynlerin ve okul öncesi çağdaki çocukların birlikte katılabildikleri günlük gezi programıdır. 5-6 grubundan bir çocuk ve ebeveyninin (veya 18 yaşından büyük bir refakatçinin) birlikte katıldığı Minikler Uzayda- Aile Turu programı; çocukların bilişsel, zihinsel ve motor gelişimlerini destekleyecek özel etkinlikleri içeriyor.
Meraklı ve öğrenmeye istekli çocukların eşsiz bir öğrenme ortamında ebeveynleriyle olan etkileşimlerinin ve fen bilimlerine karşı farkındalıklarının artırılması, uzay teknolojileri hakkında bilgilendirilmeleri hedeflenmektedir.
Astronomi ağırlıklıgünlük gezi programıAstro-Tur'a, uzay ve astronomi meraklısı yetişkinler de bireysel olarak katılabiliyor.
9-12 yaş arasındaki çocukların bir yetişkinle birlikte, 13 yaş ve üzerindeki katılımcıların tek başlarına katılabildiği astronomi ağırlıklı Astro-Tur programında;NASA tasarımlı astronot simülatörlerinin çalışma prensipleri anlatılıp simülatör gösterisi yapılmaktadır. Program katılımcıları; sihirli küredegüneş sistemi eğitimi, gök atlası yapım atölyesi ve teleskopla gökyüzü gözlemi gibi etkinliklerle uzaya dair sorularına cevap bulacaklar.
(Okumak için Tıklayın) "...2002 yılında Uzay Kampı Türkiye'nin Uluslararası Yaz Kampı'na katılarak farklı ülkelerden gelen bambaşka kültürlerden arkadaşlar edindim. Program süresince Mars kolonisi, Uluslararası Uzay İstasyonu tasarımı ve..."
2023 Yaz Kamplarında Görüşmek Üzere!
[description] => Şimdi Kayıt Yaptırın! 2023 Çocuklar İçin Yaz Kampları. Türkiye'nin Benzersiz Eğitim Merkezinde Eğlence ve Eğitim Bir Arada! ✔️ Uluslararası Galaktİk Yaz Kampı ✔️Aile-Çocuk Uzay Kampı ✔️ Yıldızlar ve Gezegenler Macerası ve Çok Daha Fazlası Bu Kampta! [keywords] => Çocuklar için Yaz Kampları, Yaz Kampı Programları, 2023 Yaz Kampı Programları, 2023 çocuklar için yaz kampı, Gençlik Kampları, yaz kampı, yaz gençlik kampı, aile kampları, Aile-Çocuk Kampı, günlük aile turları, Yaz kampı seçenekleri, günlük gezi programı, yetişkinler için astronomi, okul öncesi çağdaki çocuklar için turlar, günlük aile turları, çocukla İzmir'de yapılabilecek aktivite [extra] => [{"key":"","value":""}] [created_date] => 2020-07-02 08:36:17 [updated_date] => 2022-09-20 09:47:50 [lang] => tr [active] => 1 [search] => 1 [facebook_piksel] => ) [4] => stdClass Object ( [id] => 854 [parent] => 23 [order] => 4 [lang_id] => 7d0ab23532f5de319ee27b05f2f5d4a5 [title] => Türkiye'nin İnsanlı İlk Uzay Projesi [subtitle] => 24.05.2022 [header_img] => 0 [list_img] => upload/media/lk-uzay-projesi1.jpg [summary] => Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yılı olan 2023’te uzayda bir Türk olacak. [content] =>
Türk uzay yolcusu Uluslararası Uzay İstasyonu’na bilimsel araştırmalar için gönderilecek. Seçilecek 2 adaydan biri 10 gün süreyle istasyonda kalacak.
GÖREVİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ
Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu, Milli Uzay Programı kapsamında belirlenen 10 hedeften biridir. Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılında bir Türk vatandaşı, gerekli eğitimleri aldıktan sonra Uluslararası Uzay İstasyonuna gönderilecektir. Bu misyon kapsamında Türkiye’nin insanlı ilk uzay görevi gerçekleştirilecek ve bilim insanlarımıza Uluslararası Uzay İstasyonu şartlarında deney yapma imkanı sağlanacaktır.
Bu görevi gerçekleştirmek için Türk vatandaşları tarafından yapılan başvurular arasından 2 (iki) aday belirlenecektir. Seçilen adaylar TUA veya TÜBİTAK bünyesinde istihdam edilecek ve 10 (on) yıl mecburi hizmet yükümlülüğü olacaktır. Astronot eğitimlerini başarıyla tamamlayan adaylardan biri yaklaşık 10 gün sürecek uzay görevini gerçekleştirmek üzere Uluslararası Uzay İstasyonuna gönderilecektir.
Türk uzay yolcusu için başvuru koşulları;
* 45 yaşından küçük olmak,
* Kamu haklarından yasaklanmamış bulunmak,
* Yükseköğretim Kurumlarının en az 4 yıllık lisans eğitimi veren Mühendislik, Tıp, Fen Bilimleri ve/veya Temel Bilimler alanlarındaki Eğitim fakültelerinden birini bitirmiş olmak,
* 149.5-190.5 santimetre boy ve 43-110 kilogram ağırlığa sahip olmak,
* Belirlenen sağlık kriterlerine uyum sağlamak
Başvurular, uzaya.gov.tr adresi üzerinden 23 Haziran 2022 saat 20.23’e kadar alınacak. İlk başvuru aşamasını geçen adaylardan ek bilgi, belge, doğrulama gibi talepler istenilecek. Adaylar, test, tetkik ve muayeneden geçirilecek, İngilizce dil yetenekleri için mülakata alınacak. Tüm bu süreçlerin sonunda aday sayısı 2’ye düşürülecek. Bu iki adaydan biri Uluslararası Uzay İstasyonu’na çıkacak ilk Türk olacak!
[description] => Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yılı olan 2023’te uzayda bir Türk olacak. [keywords] => Türkiye'nin İnsanlı İlk Uzay Projesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılı, Türkiye’nin insanlı ilk uzay görevi, Türk uzay yolcusu, Uluslararası Uzay İstasyonu, Uzaya çıkan ilk Türk olacak, Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu, Milli Uzay Programı, TUA, TÜBİTAK [extra] => [{"key":"","value":""}] [created_date] => 2022-05-24 09:04:03 [updated_date] => 2022-05-24 11:23:17 [lang] => tr [active] => 1 [search] => 1 [facebook_piksel] => ) )
Kardeş Okullarla Bilim Programı, Kurucumuz merhum Kaya Tuncer ve ESBAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Mary Tuncer tarafından 2002 yılında Türk ve dünya çocuklarının küresel arkadaşlıklarına katkı sağlamak amacıyla kuruldu.
Bundan tam 53 yıl önce Ay’a ilk adımı atan Neil Armstrong’un sözleri, evrene insanoğlunun muhteşem başarısını duyuruyordu: Benim için küçük, insanlık için büyük bir adım…
